Vrijeschool
Vrijeschool Thula is een interculturele vrijeschool. Op deze pagina vindt u informatie over vrijeschoolonderwijs en over het interculturele karakter van onze school.
Wat is een vrijeschool?
Op een vrijeschool leren kinderen hetzelfde als op een reguliere basisschool, en nog méér. De vrijeschool biedt een breed onderwijspakket. Er wordt niet alleen aandacht besteed aan reguliere vakken, maar ook aan vaardigheden zoals vreemde talen, dansen, toneelspelen, zingen en schilderen. Er is aandacht voor de natuur en de seizoenen, we gaan naar buiten en we bewegen veel.
Op de vrijeschool noemen we dit: leren met hoofd, hart en handen. Alle verschillende vermogens van kinderen worden aangesproken, zodat elk kind zijn kwaliteiten optimaal kan benutten.
Vrijeschoolonderwijs bestaat overal in de wereld, waar het Waldorf Education of Steiner Education heet. Lees hierover meer op de website van de Vereniging van vrijescholen.
Lesprogramma
Vrijescholen gebruiken een vooraf vastgesteld leerplan, waarvan de lesstof aansluit bij de leeftijd en ontwikkeling van het kind.
Voor kleuters geldt als uitgangspunt dat zij leren door te doen. In alle lessen is er beweging. Het is namelijk niet alleen belangrijk dat een kind de lessen begrijpt, maar ook dat het er volop actief mee bezig is. Er wordt daarom met handen en voeten gewerkt. Klappen, lopen, dansen en springen horen thuis in de les.
Beweging bevordert de gezondheid. Bovendien komen door beweging van het hele lichaam fijne verbindingen in de hersenen, de synapsen, tot stand. Neurowetenschappers tonen aan dat het functioneren van het brein niet alleen afhangt van intelligentie, maar ook van gedrag. De hersenfunctie is afhankelijk van de lichaamsmotoriek. Daarom zijn motorische oefeningen een belangrijk onderdeel van de les.
Voor groei is warmte nodig. Een baby groeit goed als hij met liefde wordt omringd. Voor het onderwijs geldt dit evenzeer. Als een kind vol overgave, enthousiasme, betrokkenheid en eerbied de lessen in zich op kan nemen, dan wordt het letterlijk warm.
Het kind is volop betrokken als het leert hoe het zélf iets kan verzinnen en maken. Brood bakken, tekenen, een verhaal schrijven, toneelspelen, de klas opmeten, een krant maken, fluitspelen, sommen verzinnen, enz. Vooral als je dit samen met anderen doet, is de beleving van de eigen creativiteit dubbel zo sterk. Als er enthousiasme is, dan is er warmte.
Dag, week en jaarritme
Het onderwijs heeft een ademend ritme: ‘input’ en ‘output’ worden afgewisseld. Concentreren en luisteren worden afgewisseld met bijvoorbeeld zingen of bewegen. Werken en spelen, samen of juist alleen, in stilte of met elkaar praten. Dit ademende ritme is belangrijk voor het welzijn van de kinderen en ook goed voor het lerend vermogen.
De dagen en weken hebben een vast programma, zodat er rust en veiligheid is voor de kinderen.
Daarnaast besteden we aandacht aan het jaarritme. Er is aandacht voor de natuur en haar seizoenen en er worden jaarfeesten gevierd, met tradities en rituelen zoals zang en spel, die door de kinderen worden gedragen.
Intercultureel perspectief
Op Thula willen wij nadrukkelijk een plek zijn waar iedereen ongeacht zijn culturele of religieuze achtergrond zich thuis kan voelen. We besteden aandacht aan aspecten van verschillende culturen en religies. Zo groeien onze leerlingen op tot wereldburgers, met respect, openheid en tolerantie voor de ander. Dit is een ambitie die altijd aandacht en ontwikkeling vraagt, steeds met open blik opnieuw wordt bekeken en gevoed. Op Thula werken we (samen met ouders) aan intercultureel onderwijs op de volgende aspecten:
- Vertelstof uit verschillende culturen
- Contact en projecten met de buurt, waar mensen uit alle windstreken wonen en werken
- Jaarfeesten: welke zijn er wereldwijd, (hoe) passen die bij Thula en hoe willen we die vieren?
- Beschrijven van de ervaringen en ontwikkelingen van het interculturele onderwijs op Thula, om te delen en onder de aandacht te brengen van andere vrijescholen
Jaarfeesten
Het vieren van de jaarfeesten is een goed gebruik op de vrijeschool. Hierdoor ontwikkelen kinderen een gevoel voor het ritme van de seizoenen, het verstrijken van de tijd en het bewustzijn dat er iets groters is dan zijzelf. Op school leven we met elkaar naar de feesten toe door het vertellen van verhalen, door spel, knutselen, het maken van muziek en door het maken en delen van eten.
Omdat de vrijeschool is ontstaan aan het begin van de twintigste eeuw in Duitsland en de christelijke traditie op dat moment dominant was, worden er op de meeste vrijescholen voornamelijk jaarfeesten gevierd vanuit de christelijke en Europese folkloristische traditie. De vrijeschool echter heeft niet tot doel kinderen een religieuze opvoeding te bieden, maar hoopt de natuurlijke eerbied en de verwondering voor alles wat leeft te stimuleren en tot bloei te laten komen.
Op Thula willen wij ruimte maken voor andere dan alleen de traditionele vrijeschoolfeesten en zoeken naar universele en gemeenschappelijke thema’s van de jaarfeesten uit verschillende culturen, zoals de ‘oogstfeesten’ of de ‘lichtjesfeesten’. Alle culturen hebben door de geschiedenis heen rituelen ontwikkeld die een weerspiegeling zijn van het ritme van de natuur of die een belangrijk moment van een persoon of een groep markeren.
Antroposofisch mensbeeld
Vrijescholen hebben een eigen kijk op onderwijs, die gebaseerd is op het mensbeeld uit de antroposofie (Grieks voor: ‘wijsheid over de mens’). Een visie waarin de mens bestaat uit lichaam, ziel en geest. Ieder kind heeft van zichzelf bepaalde talenten. Op de vrijeschool gaan we ervanuit dat elk mens zich wil én kan ontwikkelen in de ontmoeting met de wereld om zich heen. Dat vraagt om onderwijs dat de ontwikkeling van een vrije persoonlijkheid aanmoedigt in cognitie, inventiviteit, sensitiviteit, creativiteit en daadkracht.
Waarom vrijeschoolonderwijs
Vrijeschoolonderwijs is een prachtige veelzijdige vorm van onderwijs dat aansluit bij de behoeften en ontwikkeling van het kind. Steeds meer ouders, ook uit de niet antroposofische hoek, kiezen voor vrijeschoolonderwijs vanwege het brede curriculum en de visie op (persoons-)ontwikkeling. Op een vrijeschool krijgen of houden kinderen zin om te leren. En wat is er nu mooier dan dat?
De naam vrijeschool betekent niet dat de kinderen zelf mogen bepalen wat zij willen leren. Ons onderwijs heeft juist een duidelijke structuur, met een vast dag-, week- en jaarritme.
Vroeger stond ‘vrij’ voor ‘vrij van overheidsbemoeienis’, maar dat is niet meer het geval: voor vrijescholen gelden dezelfde kerndoelen en kaders als voor andere Nederlandse scholen. Er wordt wel minder met kant en klare lesmethodes gewerkt; de leerkrachten ontwikkelen zelf een deel van de lesstof, met name voor het periodeonderwijs. Dat zorgt voor wakkere, gemotiveerde en leergierige professionals.
Vervolgonderwijs
De vrijeschool wil kinderen niet alleen kennis bijbrengen, maar ze ook leren inzien hóe ze tot een eigen gedachte, een eigen oordeel kunnen komen. Ze leren waarnemen, nauwgezet en objectief te beschrijven. Nadenken en zelfstandig oordelen, is meer dan kennis kunnen reproduceren. De maatschappij verandert snel. Wat vandaag nieuw is, is morgen verouderd. Mensen die creatief hebben leren denken, zijn op deze ontwikkelingen voorbereid.
De overstap van een vrije basisschool naar een reguliere middelbare school verloopt doorgaans zonder problemen. In onze regio wordt vrij middelbare schoolonderwijs aangeboden in Amsterdam Zuid: Geert Groote College Amsterdam (GGCA), Amsterdam Noord: Kairos Tienercollege, Haarlem: RSCollege en Bergen: ARHC.